Parlak Fikir Pınarı Yazılar

Atatürk 3: Modern Türkiye’nin Siyasal Dönüşümünde Yeni Bir Dönem Bugünün siyasal dinamiklerine baktığımızda, iktidarın ve gücün nasıl şekillendiğini anlamak, yalnızca tarihsel bir bakış açısıyla yetinmekle mümkün olmayacaktır. Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet’in bugünkü hali, toplumun sürekli değişen yapılarıyla etkileşim içinde gelişti. Ancak bu dönüşümün, kurumsal yapılar, ideolojiler ve yurttaşlık hakları açısından ne anlama geldiğini anlamak için sadece kurucu liderin izlediği yolu değil, aynı zamanda bu yolun toplumsal yansımalarını, iktidar ilişkilerini, meşruiyet arayışlarını ve demokrasiye olan etkileşimlerini incelemeliyiz. Siyaset biliminde, özellikle güç ve iktidarın nasıl işlerlik kazandığını anlamak, demokrasinin dinamiklerini çözümlemekle yakından ilişkilidir. Bugün, toplumsal düzenin ve demokratik meşruiyetin nasıl şekillendiği sorusu, sadece…

Efe’nin Anlamı Ne? Hepimizin çevresinde mutlaka tanıdığı bir “Efe” vardır, değil mi? Belki de kendiniz Efe ismini taşıyorsunuz ya da bir arkadaşınız, akrabanız Efe. Ama bir an durup, gerçekten “Efe’nin anlamı ne?” diye düşündünüz mü? Bu ismin sadece Türk kültüründe değil, küresel açıdan da nasıl algılandığını, anlamını biraz daha derinlemesine keşfetmek oldukça ilginç bir deneyim olabilir. Efe’nin Anlamı: Türk Kültüründe Türk kültüründe “Efe” kelimesinin birden fazla anlamı ve kullanımı var. En bilinen anlamı, özellikle Batı Anadolu’da ve Ege Bölgesi’nde yaygın olarak kullanılan, “yiğit, cesur, lider, kahraman” gibi olumlu anlamları taşıyan bir unvandır. Osmanlı döneminde ve daha önceki Türk toplumlarında, “Efe”…

Artvin Yusufeli Kürt mü? — Bir İçgözlemden Psikolojik Bir Merceğe Bazen bir coğrafya, bir soruyla zihinlerimizde yankılandığında sadece “nerede” sorusunu sormakla kalmaz; “kimlik”, “aidiyet”, “benlik” gibi içsel duygularımızı ve bilişsel şemalarımızı da tetikler. Böyle bir merakla, Artvin’in Yusufeli ilçesinin etnik kökeni ve bunun insan psikolojisindeki yankılarını anlamaya çalışacağım. Yusufeli’nin tarihî ve demografik yapısı hakkında elimizde net etnik dağılım verisi yok; resmi demografik bilgiler çoğunlukla nüfus, konum ve tarihsel süreçleri içerir ve etnik grupların oranlarını belirtmez. Bu yüzden burada “Artvin Yusufeli Kürt mü?” sorusunu, doğrudan bir kimlik tayiniyle değil; insan davranışlarının ardındaki duygusal zekâ, bilişsel süreçler ve sosyal etkileşim bağlamlarında irdeleyeceğiz.…

Arat Nerelidir? İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Analitik Bir Yaklaşım İktidarın kökenleri, her toplumda farklı biçimlerde tezahür eder; ancak bu iktidar her zaman aynı soruyu gündeme getirir: Kim, nasıl ve neden hükmediyor? Bu soruya verilen cevaplar, toplumların yapısını şekillendirir, bireylerin hayatlarını ve devletin nasıl işlediğini belirler. Demokrasi, yurttaşlık, ideoloji, kurumlar ve meşruiyet gibi kavramlar bu sorunun çeşitli boyutlarına ışık tutar. İktidarın dayandığı temeller, toplumsal düzene ilişkin derin soruları gündeme getirir. Bugün, bu soruları Arat’ın kimliği üzerinden düşünerek, iktidar ilişkilerinin nasıl işlediğine dair geniş bir analiz yapalım. İktidar ve Meşruiyet: Arat’ın Kimliği Üzerinden Düşünmek Arat’ın kimliği, belirli bir yerden, belirli bir…

Aktırılan Söz ya da Yazıdan Önce Hangi İşaret Kullanılır? Hayatın en küçük detaylarında bile toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi konulara dair ipuçları bulunabilir. Belki de ilk bakışta sıradan görünen bir dil kuralı, aslında bu tür meselelerle doğrudan bağlantılıdır. “Aktırılan söz ya da yazıdan önce hangi işaret kullanılır?” sorusu da tam böyle bir konu. Bu, dildeki basit bir işaretin, farklı grupların iletişim biçimlerini nasıl etkileyebileceğini ve toplumsal normları nasıl yansıttığını gösteriyor. Kimi zaman küçük bir noktalama işareti bile, bir kişinin toplumsal rolü, kimliği ve sözüne nasıl değer verildiği hakkında çok şey anlatabilir. Hadi gel, bu konuya daha yakından bakalım.…

Kredi Kartı İçin Sigorta Şart Mı? Bir Merak ve Yanıt Arayışı Bursa’da bir iş günümün sonunda, kredi kartımın ekstrasını incelerken birden “Kredi kartı için sigorta şart mı?” diye düşündüm. Sonuçta, kredi kartı sigortası genellikle pek de gündemde olmayan, ama bazen bankaların ve kart sağlayıcılarının sunduğu bir hizmet. Hemen hemen herkesin en az bir kredi kartı olduğu bir dönemde, bu konuyu bir kez olsun irdelemek fena olmaz diye düşündüm. Birçok kişi için sigorta sadece evde, arabada veya sağlıkta önemliyken, kredi kartı sigortası gerçekten de ne kadar gerekli, ne kadar da hayatımızı kolaylaştıran bir şey? Gelin, hem Türkiye’de hem de dünyada bu…

Hormon Nedir Ziraat? Bahçemdeki Çalışkan Ağaçlardan Daha Fazla Büyümek İsteyen Kökler Giriş: Hormonlar ve Tarım Dünyasında Tanışıklık İzmir’de yaşıyorum, ve burada her şey biraz daha “gevşek” olabiliyor, ama insan bir yandan da bu gevşeklik içinde fazlasıyla düşünmeye başlıyor. Mesela geçenlerde, ziraat ile ilgili bir sohbete katıldım. Tabii ki normalde sohbetlerde ben hep espri yaparım, ama bu defa konu “hormonlar” olunca, ciddi bir şekilde merak etmeye başladım. Hormon nedir ziraat? Bunu gerçekten anlamam lazım dedim. Yoksa, bahçemdeki domatesler ve biberler bir gün gelip “Bizim de büyümemiz lazım, hadi hormon takviyesi ver!” diyecek diye korktum. Hormonları öğrenmek için tam da zamanıdır, değil…

Alın Neden Geniş Olur? Evet, bu yazıyı okurken kafanızı sallayabilirsiniz, ama “Alın neden geniş olur?” sorusu çok ciddi bir mesele. Bazen sokakta, kahvede, hatta otobüste karşınıza çıkan biriyle, “Vay be, alın çok geniş!” demek değil niyetim. Ama… bir düşünün, geniş alınlı insanlar bu soruya her zaman bir cevap vermek zorunda mı? Benim gibi sürekli “neden” diye soran bir kafa için, işin içine mizah katmadan geçmek imkansız. Gelin, bu soruya takılmadan önce, bir an durup geniş alınlı insanların hayatını biraz irdeleyelim. Geniş Alınlı Biriyle Tanışmak: Bir Günlük Alın Derdi İzmir’de, Kordon’da arkadaşlarla yürüyüş yapıyorduk. Bir arkadaşım, benden 2 adım önde, kendi…

Yüz Kıllarını Ustura ile Almak Zararlı mı? Şu an birçoğumuz, “Yüz kıllarını ustura ile almak zararlı mı?” diye soruyoruz, değil mi? Belki de haftalık bakım rutininize ufak bir dokunuş yaparken “acaba yanlış mı yapıyorum?” sorusu aklınızı kurcalıyor. Hadi bakalım, açık konuşalım. Ustura, o kocaman bıçaklı, baştan çıkarıcı ve “yüzümde ne işim var” dedirten alet, bir zamanlar herkesin favorisi gibiydi. Ama son yıllarda, ondan kaçanlar bir hayli arttı. Peki, gerçekten zararlı mı? Hadi gelin, bu soruyu cesurca masaya yatıralım. Ustura Kullanmanın Güçlü Yönleri Öncelikle, ustura kullanmanın “pratik” ve “hızlı” olduğunu inkar etmek zor. Ciddi anlamda, sabahın kör karanlığında uyandığınızda, bir dakikada…

Semitik kültür ne demek? Ankara’dan bir hikâye Ankara’da büyüdüm. Çocukluğum Kızılay’da annemin elinden tutup Ulus’a inmekle, babamla her pazar gazetelerin ekonomi eklerini karıştırmakla geçti. O zamanlar “kültür” dediğimiz şey daha çok yemekler, bayramlar ve büyüklerin anlattığı eski hikâyelerdi. Üniversitede ekonomi okurken ve sonrasında verilerle haşır neşir oldukça fark ettim ki, kültür dediğimiz şey aslında rakamların, göçlerin, ticaret yollarının ve gündelik hayatın tam ortasında duruyor. İşte tam bu noktada sık sık karşıma çıkan bir kavram oldu: Semitik kültür. Semitik kültür ne demek? En basit hâliyle Semitik kültür ne demek sorusunun cevabı, kökenini Sami (Semitik) halklardan alan dil, inanç, toplumsal yapı ve…