Kapıcı Elektrik Su Parası Öder mi? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme
Topluluğun Vicdanından Yükselen Bir Soru
Apartman hayatının görünmeyen kahramanlarıdır kapıcılar… Her sabah merdivenleri silen, çöpleri toplayan, güvenliği sağlayan, kimi zaman bir ihtiyacımız olduğunda ilk koşan kişilerdir. Ancak onların emeğini konuşurken, işin yalnızca fiziksel yönü değil; sosyal, ekonomik ve hatta toplumsal adalet boyutunu da gözden kaçırmamak gerekir. “Kapıcı elektrik ve su parasını öder mi?” sorusu bu noktada sadece bir faturanın kime ait olduğunu değil, aynı zamanda toplumun emekle kurduğu ilişkiyi de sorgulamamıza olanak tanır.
Görünmeyen Emeğin Bedeli: Kapıcı Hizmetleri ve Adalet Meselesi
Kapıcıların yaşam alanı genellikle apartman içinde sağlanan bir lojman olur. Bu lojman, görevlerini yerine getirebilmeleri için sağlanan bir kolaylıktır. Ancak birçok yerde bu alanın elektrik ve su faturaları konusunda belirsizlikler yaşanır. Bazı apartmanlarda bu giderler aidat kapsamına alınırken, bazılarında kapıcıdan talep edilir. Bu teknik ayrıntının ötesinde, aslında sorulması gereken daha derin bir soru var: Emek veren bir insanın yaşamsal giderleri neden tartışma konusu olur?
Toplumsal cinsiyet ve sosyal adalet açısından baktığımızda, burada mesele yalnızca “öder mi, ödemez mi” değildir. Bu, aynı zamanda emek değerinin nasıl algılandığıyla ve toplumun “hizmet” kavramına yüklediği anlamla da ilgilidir.
Kadınların Empatik Perspektifi: Emek ve İnsan Onuruna Odaklı Yaklaşım
Kadınların sosyal meselelerde daha empatik ve ilişkisel bir bakış geliştirdiğini biliyoruz. Bu perspektiften bakıldığında, bir kapıcının elektrik ve su parası ödeyip ödememesi, yalnızca ekonomik bir konu değil, onun insan onuruna saygı duyulup duyulmadığıyla ilgilidir. “Bir insan, işini daha iyi yapabilsin diye apartmanda yaşamak zorundaysa, temel ihtiyaçlarının tartışma konusu olması ne kadar adildir?” sorusu bu bakış açısında önemlidir.
Kadınların gündelik yaşamda daha fazla bakım emeği ve görünmeyen işlerle uğraşmaları, onları bu konularda daha duyarlı hale getirir. Onlara göre mesele, “masraf paylaşımı” değil, topluluk içinde adil bir yaşam standardı oluşturma meselesidir.
Erkeklerin Analitik Bakışı: Sözleşmeler, Yasal Çerçeveler ve Çözüm Yolları
Erkeklerin ise meseleye çoğunlukla daha çözüm odaklı ve analitik yaklaştığı görülür. “Bu giderlerin ödenip ödenmeyeceği iş sözleşmesinde belirlenmelidir”, “Kapıcı daireyi kişisel olarak kullanıyorsa, masrafları paylaşması mantıklıdır” gibi daha yapılandırılmış çözümler önerirler. Bu bakış açısı, konunun yasal çerçevesine ve pratik çözümlerine odaklanır.
Gerçekten de, Türkiye’de apartman yönetmeliğine göre kapıcının su ve elektrik masrafları sözleşmede açıkça belirtilmemişse, genellikle ortak giderlerden karşılanır. Ancak bu durum, işin insani ve etik boyutlarını tamamen ortadan kaldırmaz.
Çeşitlilik ve Kapsayıcılık Bağlamında: Emek Herkesin Ortak Meselesidir
Toplumsal çeşitlilik ve kapsayıcılık açısından bakıldığında, kapıcının elektrik ve su giderlerini kimin ödeyeceği konusu, farklı sosyal sınıfların bir arada yaşadığı apartman hayatında adaletin nasıl tanımlandığını gösterir. Toplumsal eşitsizliklerin en görünür olduğu alanlardan biri emeğin karşılığının nasıl ödendiğidir. Bu nedenle, karar alınırken sadece teknik ve ekonomik değil, etik ve insani ilkeler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Kapsayıcı bir topluluk, kapıcının emeğini yalnızca hizmet olarak değil, toplumsal bir katkı olarak görür. Bu yaklaşım, daha adil ve saygılı bir yaşam alanı oluşturmanın da temelidir.
Birlikte Düşünelim: Hak, Adalet ve Dayanışma Nerede Başlar?
“Kapıcı elektrik ve su parası öder mi?” sorusunu yanıtlamak için sadece faturaya bakmak yetmez; toplumsal değerlerimize, adalet anlayışımıza ve birlikte yaşama kültürümüze de bakmamız gerekir. Belki de asıl soru şudur: “Biz bu hizmeti veren insanlara nasıl bir toplumda yaşadığımızı göstermek istiyoruz?”
Şimdi düşünme sırası sizde:
Apartmanınızda bu konu nasıl ele alınıyor?
Emek karşılığında sağlanan konut ve hizmetlerde adalet nerede başlar?
Sizce toplum olarak görünmeyen emeği yeterince takdir ediyor muyuz?
Bu sorular, yalnızca kapıcıların değil, hepimizin ortak geleceği için daha adil bir toplum kurma yolunda önemli bir adım olabilir.